rPMS terapiya nədir? rPMS ilə dərmansız müalicə

rPMS terapiya yəni (repetitiv periferik maqnit stimulyasiya) perifierik sinirləri stimulyasiya edərək müalicə üsuludur. Yəni TMS terapiya beyinə təsir edərkən, rPMS periferik sinirlərə və əzələlərə təsir edir.

Tamamilə ağrısızdır, qeyri invazivdir yəni cərrahi müdaxilə tələb etmir və eyni zamanda da sinir əzələ keçiriciliyini yaxşılaşdırır. Bununla ağrıya kömək etmək olar, reabilitasiya dövrünü sürətləndirmək olar və sinir əzələ keçiriciliyini yaxşılaşdırmaq olar.

rPMS terapiyası necə işləyir?

rPMS-in işləmə prinsipini anlamaq üçün onu bir növ “hüceyrəvi enerji mənbəyi” kimi təsəvvür etmək olar. Bu metod, yüksək intensivlikli maqnit sahəsindən istifadə edərək bədənin dərin toxumalarına təsir göstərir.

İşləmə Mexanizmi: Xüsusi bir cihazın applikatoru (başlığı) bədənin problemli nahiyəsinin üzərinə, hətta geyimin üstündən yerləşdirilir. Cihaz işə salındıqda, sürətlə dəyişən maqnit impulsları yaradır.

Bu maqnit sahəsi heç bir maneəyə rast gəlmədən dəri, piy toxuması və sümüyü keçərək birbaşa hədəf alınan sinir və əzələ hüceyrələrinə çatır. Maqnit sahəsi bu hüceyrələrin içərisində zəif bir elektrik cərəyanı yaradır.

Bu proses elektromaqnit induksiyası adlanır. Məhz bu cərəyan sinir hüceyrələrini (neyronları) və əzələləri “oyadır” və onların fəaliyyətini bərpa edir.

Bu stimulyasiyanın bədənə bir neçə mühüm təsiri var:

  • Sinir Hüceyrələrinin Aktivləşməsi (Neyromodulyasiya): Maqnit impulsları zədələnmiş və ya fəaliyyəti zəifləmiş periferik sinirləri aktivləşdirir. Bu, beyin və bədənin həmin hissəsi arasında pozulmuş əlaqənin bərpasına kömək edir. Məsələn, insultdan sonra iflic olmuş qolda sinirlərin stimulyasiyası beyinə yenidən siqnallar göndərməyə başlayır və hərəkət bərpa olunur.

  • Ağrı Siqnallarının Bloklanması: rPMS, ağrı siqnallarını onurğa beynindən beyinə daşıyan sinir liflərinə təsir edərək onların fəaliyyətini tənzimləyir. Bu, “ağrı qapısı” nəzəriyyəsinə bənzər bir şəkildə işləyir və xroniki ağrıların hiss edilməsini azaldır.

  • Qan Dövranının Yaxşılaşması: Əzələlərin ritmik şəkildə yığılıb-boşalması həmin bölgədə qan dövranını sürətləndirir. Bu, toxumaların oksigen və qidalandırıcı maddələrlə daha yaxşı təchiz olunmasına, eyni zamanda toksinlərin və iltihab məhsullarının daha sürətlə xaric edilməsinə səbəb olur.

  • Əzələlərin Gücləndirilməsi və Spastikliyin Azaldılması: Hərəkətsizlikdən zəifləmiş (atrofiyaya uğramış) əzələləri passiv şəkildə işlədərək onların tonusunu və gücünü artırır. Eyni zamanda, insult və ya onurğa beyni zədələnmələrindən sonra yaranan həddindən artıq əzələ gərginliyini (spastikliyi) azaldır.

rPMS terapiyası hansı xəstəliklərdə istifadə olunur?

rPMS terapiyasının tətbiq sahəsi olduqca genişdir və bir çox fərqli tibb sahəsini əhatə edir. Bu, onu reabilitasiya və ağrı müalicəsində çox dəyərli bir vasitəyə çevirir.

Nevroloji reabilitasiya

  • İnsultdan Sonrakı Bərpa: İnsult xəstələrində iflic olmuş ətraflarda (qol və ya ayaq) hərəkəti bərpa etmək, əzələ gücünü artırmaq və spastikliyi azaltmaq üçün ən effektiv üsullardan biridir.

  • Onurğa Beyni Zədələnmələri: Travma nəticəsində onurğa beyni zədələnmiş pasiyentlərdə əzələ funksiyalarını qorumaq, ağrıları idarə etmək və sidik ifrazı kimi funksiyaların bərpasına kömək etmək məqsədilə istifadə olunur.

  • Dağınıq Skleroz (MS): Bu xəstəlik zamanı yaranan əzələ sərtliyi, yorğunluq və yerimə çətinliyi kimi simptomları yüngülləşdirir.

  • Parkinson Xəstəliyi: Hərəkətlərin yavaşlaması (bradikineziya) və əzələ sərtliyi (rigidlik) kimi motor simptomların yaxşılaşdırılmasına dəstək ola bilər.

  • Periferik Sinir Zədələnmələri: Travma və ya digər səbəblərdən zədələnmiş sinirlərin bərpasını (regenerasiyasını) sürətləndirir.

Ağrıların müalicəsi (alqologiya)

  • Xroniki Bel və Boyun Ağrıları: Onurğa yırtıqları, osteoxondroz və əzələ spazmları ilə əlaqəli uzun müddət davam edən ağrıların azaldılmasında yüksək effektivlik göstərir.

  • Nevropatik Ağrı: Şəkərli diabet (diabetik nevropatiya), herpes zoster virusundan sonra qalan ağrılar (postherpetik nevralgiya) kimi sinir zədələnməsindən qaynaqlanan yandırıcı, kəskin və “elektrik cərəyanı” kimi hiss edilən ağrıların müalicəsində istifadə olunur.

  • Fibromialgiya: Bədənin bir çox nöqtəsində hiss edilən yayılmış ağrı, yorğunluq və yuxu pozğunluğu ilə xarakterizə olunan bu sindromun simptomlarını yüngülləşdirir.

  • Oynaq Ağrıları: Osteoartrit (oynaqların aşınması) kimi xəstəliklərdə oynağın ətrafındakı əzələləri gücləndirərək və iltihabı azaldaraq ağrını yüngülləşdirir.

Ortopediya və Travmatologiya

  • Sümük Qırıqlarından Sonra Bərpa: Qırıqların bitişməsini sürətləndirir və uzun müddət gipsdə qalan ətrafda yaranan əzələ zəifliyinin (atrofiyanın) qarşısını alır.

  • Əməliyyatdan Sonrakı Reabilitasiya: Oynaq protezləri və ya digər ortopedik əməliyyatlardan sonra hərəkət diapazonunu artırmaq və əzələ gücünü daha tez bərpa etmək üçün tətbiq olunur.

  • İdman Zədələnmələri: Əzələ dartılmaları, bağların zədələnməsi kimi hallarda sağalma prosesini tezləşdirir.

rPMS terapiya prosesi necə keçirilir?

Pasiyent rahat bir kresloda əyləşir və ya müalicə masasına uzanır. Müalicə ediləcək nahiyədəki geyimləri çıxarmağa ehtiyac yoxdur. Həkim və ya tibb bacısı cihazın xüsusi applikatorunu hədəf bölgənin üzərinə yerləşdirir.

Cihaz işə salındıqda, pasiyent həmin nahiyədə yüngül bir toxunma, titrəmə və ya əzələlərin öz-özünə ritmik şəkildə yığıldığını hiss edir. Bu hissiyyat qətiyyən ağrılı deyil, əksinə, bir çox pasiyent bunu qəribə, lakin xoşagələn bir masaj effekti kimi təsvir edir.

rPMS terapiya müalicənin müddəti və tezliyi

Bir seans adətən 15-20 dəqiqə davam edir. Müalicənin ümumi müddəti və seansların sayı isə xəstəliyin növündən, ağırlığından və pasiyentin fərdi reaksiyasından asılıdır. Adətən, optimal nəticə əldə etmək üçün 10-15 seansdan ibarət bir kurs təyin olunur. Seanslar həftədə 3-5 dəfə və ya hər gün keçirilə bilər.

Tez-tez Verilən Suallar (FAQ)

rPMS terapiyası ağrılı bir prosedurdurmu?

Xeyr, qətiyyən ağrılı deyil. Pasiyentlər prosedur zamanı sadəcə yüngül bir titrəmə və əzələlərin ritmik hərəkətini hiss edirlər. Bu, tamamilə dözülə bilən bir hissiyyatdır və heç bir anesteziya tələb etmir.

İlk rPMS seansından sonra nəticəni nə vaxt görə bilərəm?

Nəticələr fərdi olaraq dəyişir. Bəzi pasiyentlər, xüsusilə ağrı şikayəti olanlar, ilk bir neçə seansdan sonra yüngülləşmə hiss edə bilərlər. Lakin insultdan sonra reabilitasiya kimi daha mürəkkəb hallarda nəzərəçarpacaq irəliləyiş üçün adətən 5-7 seans tələb olunur. Davamlı və qalıcı nəticələr üçün tam müalicə kursunu bitirmək vacibdir.

rPMS ilə TMS (Transkranial Maqnit Stimulyasiyası) arasında nə fərq var?

Bu iki metod oxşar texnologiyaya əsaslansa da, tətbiq sahələri fərqlidir. TMS (Transkranial) birbaşa baş beyin qabığına tətbiq edilir və əsasən depressiya, miqren, Parkinson kimi mərkəzi sinir sistemi xəstəliklərinin müalicəsində istifadə olunur. rPMS isə (Periferik) bədənin digər hissələrinə – qol, ayaq, bel, çiyin kimi bölgələrdəki sinir və əzələlərə tətbiq edilir.

İnsultdan sonra iflic olmuş qolun bərpası üçün rPMS kömək edə bilərmi?

Bəli, rPMS insult reabilitasiyasında ən effektiv vasitələrdən biridir. O, iflic olmuş qoldakı sinirləri stimulyasiya edərək beyinlə əzələlər arasında pozulmuş əlaqəni bərpa etməyə ("neyroplastisite") kömək edir. Bu, əzələlərin yenidən hərəkət etməyə başlamasına, gücünün artmasına və funksionallığının bərpasına ciddi təkan verir.

Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.